Powstanie Instytutu Inżynierii Lądowej poprzedziły kolejne transformacje zespołów dydaktycznych i naukowych, związane z przekształcaniem Szkoły Inżynierskiej w Poznaniu w uczelnię akademicką – Politechnikę Poznańską. Pierwszą formą organizacyjną w dziedzinie inżynierii lądowej była działająca od 1945 roku dydaktyczna sekcja drogowo-mostowa. Jej kolejnym etapem rozwoju było powołanie w roku 1949 specjalistycznych zakładów (w nawiasach podano nazwiska pierwszych ich kierowników): Budowy Dróg i Robót Ziemnych (Prof. Stanisław Morawski), Dróg Żelaznych (Prof. Wacław Rubczak), Budowy Mostów (Prof. Łucjan Ballenstedt), Badania Gruntów i Fundamentów (Prof. Jerzy Orzechowski), Miernictwa (Prof. Zdzisław Mann) oraz Geologii i Petrografii (Prof. Tadeusz Buryan). Rozwijającym się systematycznie zakładom w roku 1955 nadano status samodzielnych katedr, które po kolejnych zmianach nazw ustabilizowały się na Wydziale Budownictwa Lądowego w następującej formie: Katedra Dróg Żelaznych, Katedra Dróg i Ulic (z włączonym zespołem Budowy Mostów), Katedra Mechaniki Gruntów i Fundamentowania oraz Katedra Geodezji.

Po 25 latach rozwoju i kształtowania specjalizacji naukowej oraz dydaktycznej, z dniem 1 września 1970 roku na Wydziale Budownictwa Lądowego powołany został Instytut Inżynierii Lądowej. W skład Instytutu weszły wymienione wyżej katedry, z jednoczesnym ich przekształceniem w pracownie (Dróg Żelaznych i Geologii Inżynierskiej, Dróg Samochodowych i Mostów, Mechaniki Gruntów i Fundamentowania oraz Geodezji). W Instytucie, w chwili jego utworzenia, zatrudnionych było 22 pracowników naukowo-dydaktycznych. Bezzakładowa struktura Instytutu utrzymała się do 1991 roku, przechodząc w międzyczasie przez szereg transformacji organizacyjnych. Ukształtowanie się obecnej struktury związane było z powołaniem pięciu zakładów, stosownie do wydzielonych specjalizacji naukowych i dydaktycznych. W Instytucie zatrudnionych jest około 44 pracowników, w tym 36 stałych pracowników naukowo-dydaktycznych.

Dyrektorzy Instytutu:

1970 – 1976 prof.  dr hab. inż. Jan Sysak
1976 – 1987 prof. zw. dr hab. inż. Andrzej Ryżyński
1987 – 1991 prof. dr inż. Jerzy Przystański
1991 – 2008 prof. dr hab. inż. Witold Wołowicki
2008 – 2020 dr hab. inż. Arkadiusz Madaj, prof. PP
2020 – dr hab. inż. Mieczysław Słowik, prof. PP